Hoe bereken je eigen vermogen: een praktische handleiding

Een goede persoonlijke financiële planning begint met een duidelijk begrip van je vermogen. Vermogensberekening is het proces waarbij je een overzicht krijgt van je bezittingen en schulden, zodat je inzicht krijgt in je financiële gezondheid. Hoe bereken je eigen vermogen? Dit is essentieel voor het maken van weloverwogen beslissingen over sparen, investeren en uitgeven. In dit artikel leggen we uit hoe je je vermogen kunt berekenen en waarom dit belangrijk is voor een stabiele en gezonde financiële toekomst.

Wat is vermogen precies? 

Vermogen is een maatstaf voor de financiële gezondheid van een persoon of organisatie en vertegenwoordigt het verschil tussen de waarde van alle bezittingen en de totale schulden. Het vermogen, vaak ook aangeduid als nettovermogen of eigen vermogen particulier, geeft aan hoeveel financiële middelen beschikbaar zijn nadat alle verplichtingen zijn voldaan. En nu is de vraag natuurlijk, hoe wordt vermogen berekend?

Hoe wordt vermogen berekend?

Het berekenen van je vermogen is een relatief eenvoudig proces dat in vier stappen kan worden onderverdeeld:

1. Inventariseer je bezittingen: Noteer alle waardevolle bezittingen die je bezit. Dit omvat contant geld, spaarrekeningen, beleggingen, onroerend goed, voertuigen en waardevolle persoonlijke eigendommen.
2. Inventariseer je schulden: Maak een lijst van al je schulden, zoals hypotheken, autoleningen, creditcardschulden, studieleningen en andere verplichtingen.
3. Bereken je totale bezittingen: Tel de waarde van al je bezittingen bij elkaar op om je totale bezittingen te bepalen.
4. Bereken je totale schulden: Tel al je schulden bij elkaar op om je totale schulden te bepalen.
5. Bereken je vermogen: Trek je totale schulden af van je totale bezittingen. Het resultaat is je nettovermogen.

Voorbeeld:

Stel dat je de volgende bezittingen en schulden hebt:

• Bezittingen:
  • Contant geld en bankrekeningen: €10.000
  • Beleggingen: €15.000
  • Eigen huis: €200.000
  • Auto: €10.000
• Schulden:
  • Hypotheek: €150.000
  • Autolening: €5.000
  • Creditcardschuld: €2.000

Je totale bezittingen bedragen dan €235.000 (€10.000 + €15.000 + €200.000 + €10.000) en je totale schulden €157.000 (€150.000 + €5.000 + €2.000). Je nettovermogen is €78.000 (€235.000 – €157.000).

Door regelmatig je vermogen te berekenen, kun je je financiële vooruitgang bijhouden, strategische beslissingen nemen en je financiële toekomst veiligstellen.

Wat is het verschil tussen bruto en netto vermogen? 

Het verschil tussen netto en bruto vermogen ligt in de manier waarop schulden worden meegenomen in de berekening.

Het bruto vermogen is totale waarde van al je bezittingen (activa) zonder rekening te houden met eventuele schulden (passiva). Het netto vermogen is de waarde van je bezittingen minus je schulden. Het netto vermogen geeft een realistischer beeld van je werkelijke financiële gezondheid.

De vermogensformule

Stel je hebt de volgende financiële situatie:

• Bezittingen (activa):
  • Contant geld en bankrekeningen: €10.000
  • Beleggingen: €15.000
  • Eigen huis: €200.000
  • Auto: €10.000
• Schulden (passiva):
  • Hypotheek: €150.000
  • Autolening: €5.000
  • Creditcardschuld: €2.000

Bruto vermogen: De som van al je bezittingen zonder rekening te houden met je schulden. €10.000+€15.000+€200.000+€10.000=€235.000€10.000 + €15.000 + €200.000 + €10.000 = €235.000€10.000+€15.000+€200.000+€10.000=€235.000

Netto vermogen: De waarde van je bezittingen minus je schulden. €235.000(brutovermogen)−€157.000(schulden)=€78.000€235.000 (bruto vermogen) – €157.000 (schulden) = €78.000€235.000(brutovermogen)−€157.000(schulden)=€78.000

Het netto vermogen geeft een nauwkeuriger beeld van je financiële gezondheid, omdat het rekening houdt met je verplichtingen. Je kunt bijvoorbeeld een hoog bruto vermogen hebben, maar als je ook hoge schulden hebt, kan je netto vermogen laag of zelfs negatief zijn. Bij het opstellen van financiële plannen, zoals sparen voor een huis, pensioenplanning, of investeringen, is het netto vermogen een betere indicator van je werkelijke financiële situatie. Voor het aanvragen van bijvoorbeeld leningen of hypotheken kijken financiële instellingen vaak naar je netto vermogen om je kredietwaardigheid te beoordelen.

Kortom, bruto vermogen geeft een overzicht van alles wat je bezit, terwijl netto vermogen inzicht geeft in wat je werkelijk waard bent na aftrek van je schulden. Hoe bereken je eigen vermogen? Voor een realistisch beeld van je financiële gezondheid is het netto vermogen de meest relevante maatstaf.

Het berekenen van activa 

Bij het berekenen van je vermogen is het belangrijk om een volledig overzicht te hebben van al je bezittingen (activa). Hier is een lijst van typische activa die je moet meenemen in je berekening met suggesties voor het schatten van de waarde van de verschillende soorten activa:

Contant geld en bankrekeningen

• Contant geld – Dit is eenvoudig, je telt gewoon al het contante geld dat je hebt.
• Spaarrekeningen
• Lopende rekeningen 

Bij contanten is het eenvoudig om de waarde te bepalen. Je telt gewoon al het contante geld dat je hebt. Kijk naar het meest recente bankafschrift of log in op je online bankrekening om de huidige saldi van je spaar- en lopende rekeningen te bekijken

Beleggingen

• Aandelen
• Obligaties

Controleer de actuele marktprijs van de aandelen of obligaties via je beleggingsaccount of financiële nieuwssites. Voor obligaties, neem ook de rente en resterende looptijd in overweging.

• Beleggingsfondsen
• Indexfondsen

Raadpleeg je beleggingsaccount voor de huidige waarde van je fondsen.

• Cryptocurrencies

Gebruik de actuele koersinformatie van een betrouwbare cryptocurrency exchange.

• Individuele pensioenrekeningen (IRA’s)
• 401(k) of andere werkgeverspensioenrekeningen

Raadpleeg de meest recente rekeningoverzichten van deze rekeningen voor de actuele waarde.

Onroerend goed

• Eigen huis
• Vakantiehuis
• Verhuurd onroerend goed
• Grond of andere onbebouwde eigendommen

Gebruik online waarderingsinstrumenten zoals Funda, of vergelijkbare websites om een schatting van de marktwaarde te krijgen. Kijk bijvoorbeeld naar recente verkoopprijzen van vergelijkbare woningen in je buurt.Overweeg een professionele taxatie voor een nauwkeurigere waardebepaling.

Voertuigen

• Auto’s
• Motorfietsen
• Boten
• Campers en caravans

Gebruik online waarderingsgidsen zoals die van de ANWB of vergelijkbare websites om de huidige marktwaarde te bepalen. Houd natuurlijk wel rekening met de leeftijd, kilometerstand, en algemene staat van het voertuig.

Waardevolle persoonlijke eigendommen

• Sieraden
• Kunstwerken
• Antiek
• Verzamelobjecten (bijvoorbeeld munten, postzegels)

Laat dit soort items taxeren door een professional voor een nauwkeurige waardebepaling. Of kijk naar vergelijkbare items die recent verkocht zijn op veilingwebsites of bij gespecialiseerde handelaren.

Bedrijfsbelangen

• Aandelen in privébedrijven
• Partnerschapsbelangen
• Eigen onderneming

Laat de onderneming waarderen door een professionele bedrijfswaarderingsdeskundige. 

Verzekeringspolissen met contante waarde

• Levensverzekeringen met een contante waarde component

Raadpleeg je verzekeringsmaatschappij of de meest recente polisverklaring voor de huidige contante waarde.

Pensioenen en sociale zekerheid

• Vooruitzicht op toekomstige pensioenuitkeringen
• Geschatte sociale zekerheid voordelen

Gebruik pensioenberekenaars en tools van je pensioenfonds om de contante waarde van toekomstige pensioenuitkeringen te schatten. 

Andere activa

• Edelmetalen (goud, zilver, etc.)
• Vooruitbetalingen of tegoeden (zoals huur vooruitbetalingen)

Controleer de actuele marktprijzen voor edelmetalen op financiële nieuwssites of via handelaren in edelmetalen. Als het gaat om vooruitbetalingen of tegoeden kijk dan naar de meest recente saldi en waardebepalingen die je hebt ontvangen voor deze tegoeden.

Bij het verzamelen van deze informatie is het belangrijk om de meest actuele waarde van elke categorie te gebruiken. Sommige activa, zoals beleggingen en onroerend goed, kunnen in waarde fluctueren, dus zorg ervoor dat je de recentste waarderingen gebruikt voor een nauwkeurige berekening van je vermogen.

Wat valt onder passiva?

Passiva, ook wel verplichtingen of schulden genoemd, zijn financiële verplichtingen die een persoon of organisatie heeft jegens anderen. Het omvat alle bedragen die je verschuldigd bent en die op een bepaald moment in de toekomst moeten worden terugbetaald. Passiva kunnen zowel kortlopende als langlopende verplichtingen omvatten.

Voorbeelden van passiva:

• Hypotheken: Dit zijn leningen die je hebt afgesloten om onroerend goed, zoals je huis, te kopen. Hypotheken hebben meestal een lange looptijd, zoals 15, 20 of 30 jaar.
• Autoleningen: Dit zijn leningen die je hebt afgesloten om een auto te kopen. Autoleningen hebben meestal een looptijd van enkele jaren.
• Creditcardschulden: Dit omvat het openstaande saldo op je creditcards dat je nog moet terugbetalen. Creditcardschulden zijn meestal kortlopende verplichtingen met variabele rente.
• Studieleningen: Dit zijn leningen die je hebt afgesloten om je studie te financieren. Studieleningen kunnen zowel door de overheid als door particuliere instellingen worden verstrekt en hebben vaak een langere terugbetalingsperiode.
• Persoonlijke leningen: Dit zijn leningen die je hebt afgesloten voor persoonlijke uitgaven, zoals een verbouwing van je huis of het betalen van medische rekeningen. Deze leningen kunnen een vaste of variabele rente hebben en variëren in looptijd.
• Medische rekeningen: Dit zijn openstaande bedragen die je verschuldigd bent aan zorgverleners voor medische behandelingen en diensten.
• Belastingschulden: Dit omvat onbetaalde belastingen die je aan de overheid verschuldigd bent, zoals inkomstenbelasting of onroerendgoedbelasting.
• Alimentatie en kinderalimentatie: Dit zijn juridische verplichtingen om financiële steun te bieden aan een ex-partner of kinderen na een scheiding.
• Voorschotten en vooruitbetalingen: Dit zijn bedragen die je vooruit hebt ontvangen voor diensten of goederen die je in de toekomst moet leveren.
• Overige schulden: Dit kan variëren van kleine bedragen die je aan vrienden of familie verschuldigd bent tot leningen van informele bronnen.

Passiva moeten op een bepaald moment in de toekomst worden terugbetaald. Veel passiva, zoals leningen en creditcardschulden, brengen rente met zich mee die bovenop het geleende bedrag moet worden betaald. Het bijhouden van je passiva is net zo belangrijk als het bijhouden van je activa, omdat het helpt om een volledig beeld van je financiële gezondheid te krijgen. Door regelmatig je passiva te evalueren, kun je beter plannen hoe je deze verplichtingen gaat aflossen en je nettovermogen kunt verbeteren.

Waarom is het maken van een vermogensberekening belangrijk?

Nu de vraag ´hoe bereken je eigen vermogen´ is beantwoord is het natuurlijk van belang om te weten wat je met deze informatie kunt. Door je vermogen te berekenen, krijg je een duidelijk beeld van je huidige financiële situatie. Dit helpt je te begrijpen waar je financieel staat en waar je eventueel verbeteringen kunt aanbrengen. Met een duidelijk inzicht in je vermogen kun je daarnaast ook realistische financiële doelen stellen, zoals het sparen voor een huis, het opbouwen van een noodfonds of het plannen van je pensioen. Als je hier goed inzicht in hebt heb je ook de mogelijkheid om een budgetteringsplan op te stellen. Zo kun je je uitgaven beter beheren, schulden voorkomen en financiële stress verminderen.

Tools die je kunnen helpen bij het berekenen van je vermogen 

Er zijn verschillende tools beschikbaar die je kunnen helpen bij het berekenen en bijhouden van je vermogen. 

• Persoonlijke financiële management apps: Mint, YNAB of Personal capital: Dit zijn populaire apps voor het beheren van je financiën, inclusief het bijhouden van activa en passiva.
• Beleggingsplatforms: Fidelity of bijvoorbeeld Vanguard: Deze platforms bieden vaak tools voor het bijhouden van je beleggingsportefeuille en het berekenen van je totale beleggingswaarde.
• Online vermogensbeheer tools: Websites zoals NerdWallet en SmartAsset bieden tools en calculators voor het berekenen van nettovermogen, pensioenplanning, en financiële doelen.
• Excel of Google Sheets: Maak je eigen persoonlijke financiële spreadsheet om je bezittingen en schulden bij te houden. Je kunt formules gebruiken om automatisch je nettovermogen te berekenen op basis van de ingevoerde gegevens.
• Financieel adviseurs: Financiële adviseurs kunnen je helpen bij het maken van een gedetailleerde vermogensanalyse en strategieën bieden om je financiële doelen te bereiken.

Door gebruik te maken van deze tools kun je een nauwkeurig beeld krijgen van je financiële situatie en beter geïnformeerde beslissingen nemen voor je toekomstige financiële planning. Hoe bereken je eigen vermogen?

Veelvoorkomende fouten bij het berekenen van vermogen

Bij het berekenen van vermogen kunnen verschillende fouten optreden, vaak door gebrek aan nauwkeurige gegevens, misinterpretatie van financiële concepten of verkeerde berekeningsmethoden. Hier zijn veelvoorkomende fouten die je moet vermijden:

• Onnauwkeurige waarderingen van activa: Het niet gebruikmaken van actuele marktwaarderingen voor beleggingen, onroerend goed, voertuigen en andere activa kan leiden tot een vertekend beeld van je vermogen.
• Vergeten van verborgen activa: Soms worden bepaalde activa over het hoofd gezien bij de berekening, zoals verzekeringspolissen met contante waarde of waardevolle persoonlijke bezittingen.
• Verwaarlozing van schulden en verplichtingen: Het niet volledig opnemen van alle schulden, zoals creditcardschulden, leningen en hypotheekverplichtingen, kan leiden tot een onderschatting van je totale verplichtingen.
• Niet periodiek bijwerken van gegevens: Het niet regelmatig bijwerken van je financiële gegevens kan resulteren in verouderde informatie en een onnauwkeurige vermogensberekening.
• Fouten bij het gebruik van berekeningsformules: Onjuist gebruik van formules, met name bij het berekenen van nettovermogen (bezittingen minus schulden), kan leiden tot foutieve resultaten.
• Onvoldoende documentatie en tracking: Het niet bijhouden van gedetailleerde documentatie van bezittingen, schulden en eerdere berekeningen kan het moeilijk maken om trends te identificeren en fouten op te sporen.
• Verkeerde interpretatie van pensioen- en sociale zekerheidsvoordelen: Het overschatten van toekomstige pensioenuitkeringen of sociale zekerheidsvoordelen kan leiden tot een te optimistische inschatting van je toekomstige financiële positie.
• Niet rekening houden met belastingverplichtingen: Vergeten om toekomstige belastingverplichtingen, zoals inkomstenbelasting op beleggingswinsten, te verrekenen kan leiden tot een te rooskleurig beeld van je nettovermogen.

Tips om fouten te voorkomen:

• Gebruik betrouwbare bronnen: Vertrouw op actuele en betrouwbare bronnen voor het beoordelen van de waarde van je activa en passiva.
• Regelmatige controles: Update regelmatig je financiële gegevens en controleer je berekeningen om eventuele fouten tijdig te corrigeren.
• Raadpleeg een expert: Bij twijfel, raadpleeg een financieel adviseur of planner voor professioneel advies en nauwkeurige berekeningen.

Het vermijden van deze veelvoorkomende fouten zal je helpen om een nauwkeurig beeld te krijgen van je vermogen en je financiële besluitvorming te verbeteren. Hoe bereken je eigen vermogen?

De rol van financieel adviseurs

Het overwegen van een financieel adviseur voor je vermogensbeheer kan voordelig zijn in verschillende situaties, afhankelijk van je financiële doelen, complexiteit van je situatie en persoonlijke behoeften. Hoe bereken je eigen vermogen? Hier zijn enkele situaties waarin het raadzaam is om een financieel adviseur te overwegen:

• Complexiteit van financiële situatie: Als je financiële situatie complex is, bijvoorbeeld door meerdere bronnen van inkomen, diverse beleggingen, onroerend goed en zakelijke belangen, kan een financieel adviseur helpen om alles effectief te beheren en optimaliseren.
• Financiële doelen en planning: Wanneer je specifieke financiële doelen hebt, zoals pensioenplanning, onderwijsfondsen voor kinderen, of het opbouwen van vermogen voor de lange termijn, kan een adviseur strategieën ontwikkelen en implementeren om deze doelen te bereiken.
• Beleggingsadvies: Voor beleggers die expertise nodig hebben bij het selecteren van individuele aandelen, obligaties, fondsen, en andere beleggingsinstrumenten, kan een adviseur waardevol zijn om risico’s te beheren en rendement te optimaliseren.
• Belastingplanning: Een adviseur kan helpen bij het optimaliseren van belastingvoordelen, zoals aftrekposten, credits, en het vermijden van onnodige belastingen, met name bij complexe financiële situaties.
• Tijd en expertise: Als je zelf niet de tijd, kennis of interesse hebt om je financiën actief te beheren, kan een adviseur het dagelijkse beheer van je investeringen en financiën overnemen. Daarnaast kunnen ze een gepersonaliseerde strategie ontwikkelen die afgestemd is op je specifieke doelen, risicotolerantie en levensfase.Door je financiële zaken in handen van een professional te leggen, kun je gemoedsrust ervaren en je focussen op andere belangrijke aspecten van je leven.

Het is belangrijk om een adviseur te kiezen die gecertificeerd is en aan je behoeften voldoet. Financieel advies kan kosten met zich meebrengen, maar de voordelen van professioneel advies kunnen opwegen tegen de kosten, vooral in complexe situaties waarin strategische planning essentieel is. Hoe bereken je eigen vermogen?

Veelgestelde vragen (FAQ)

Nu je meer weet over de basis van het opbouwen en behouden van vermogen, zul je misschien nog wat vragen hebben. Hoe bereken je eigen vermogen? We hebben een paar veel gestelde vragen voor je op een rijtje gezet.

1. Hoe vaak moet ik mijn vermogen berekenen?

Hoe vaak je je vermogen moet berekenen, hangt af van je persoonlijke situatie en financiële doelstellingen. Voor de meeste mensen is het raadzaam om minstens één keer per jaar hun vermogen te berekenen. Dit biedt een jaarlijks overzicht van je financiële vooruitgang en helpt je om eventuele wijzigingen in je financiële situatie bij te houden. Zo zou je aan het einde van ieder kalenderjaar te berekenen. Dit kan helpen bij belastingplanning, het instellen van nieuwe financiële doelen voor het komende jaar, en het maken van strategieën voor vermogensgroei. Daarnaast zijn er nog enkele gebeurtenissen waarbij het berekenen van je vermogen geen slecht idee is. Denk aan belangrijke levensveranderingen, grote financiële beslissingen of veranderingen in de financiële markt.

2. Hoe beïnvloeden schulden mijn vermogen?

Schulden hebben een directe invloed op je vermogen en kunnen zowel je nettovermogen als je financiële flexibiliteit beïnvloeden. Hier zijn de belangrijkste manieren waarop schulden je vermogen beïnvloeden:

• Schulden worden afgetrokken van je bezittingen. Wanneer je je vermogen berekent, worden je schulden afgetrokken van je totale bezittingen (activa). Dit resulteert in je nettovermogen, wat de werkelijke waarde vertegenwoordigt die je op dat moment hebt na aftrek van alle schulden. Dit leidt tot vermindering van het vermogen.
• Verplichtingen om schulden terug te betalen: Schulden vertegenwoordigen financiële verplichtingen die je moet nakomen, zoals maandelijkse aflossingen voor leningen, hypotheekbetalingen, creditcardschulden, enzovoort. Deze verplichtingen verminderen je beschikbare cashflow voor andere doeleinden, zoals sparen, investeren of consumeren.
• Rente en kosten: Schulden brengen vaak rentekosten met zich mee, wat een extra financiële last kan zijn. Hoe hoger de rentevoet, hoe meer je betaalt bovenop het geleende bedrag, wat je uiteindelijke nettovermogen verder verlaagt.
• Invloed op kredietwaardigheid: Hoge schulden kunnen je kredietwaardigheid negatief beïnvloeden, wat op zijn beurt van invloed kan zijn op je vermogen om in de toekomst goedkopere leningen te krijgen of andere financiële transacties aan te gaan.
• Financiële stress: Zware schuldenlast kan leiden tot financiële stress en beperkingen op je vermogen om te investeren in toekomstige kansen, waardoor je mogelijk minder flexibel bent in het maken van financiële beslissingen.

Schulden leiden tot financiële verplichtingen die je vermogen verminderen en je financiële flexibiliteit kunnen beperken. Het is daarom belangrijk om een gezonde balans te vinden tussen bezittingen en schulden om je nettovermogen te optimaliseren en financiële stabiliteit te bevorderen.

3. Kan ik mijn vermogen zelf beheren of heb ik een financieel adviseur nodig?

Of je je vermogen zelf kunt beheren of een financieel adviseur nodig hebt, hangt af van verschillende factoren, waaronder je financiële kennis, complexiteit van je financiële situatie, persoonlijke doelen en voorkeuren. Hoe bereken je eigen vermogen? Als je goed geïnformeerd bent over financiële planning, investeringen, belastingen en vermogensopbouw, kun je mogelijk je eigen vermogen particulier effectief beheren. Als je financiële situatie complex is, bijvoorbeeld met meerdere bronnen van inkomen, beleggingen, vastgoed, belastingaangelegenheden of nalatenschapsplanning, kan een financieel adviseur waardevol zijn. Dit is ook het geval wanneer je specifieke financiële doelen hebt of als je graag beleggingsadvies wil.

In het algemeen hangt de keuze tussen zelf je vermogen beheren of een adviseur inschakelen af van je persoonlijke voorkeuren, Het kan ook nuttig zijn om te beginnen met zelfbeheer en later over te schakelen naar advies, afhankelijk van hoe je financiële behoeften en doelen evolueren.